Behandeling van de gebroken schouder

De behandeling van een gebroken schouder verdient zorgvuldig handelen. Kleine schouderbreuken zijn soms moeilijk te diagnostiseren en kunnen dus gemist worden. De behandeling kan bestaan uit een operatieve ingreep of een afwachtend beleid met fysiotherapie.  Alle informatie over de soorten schouderbreuken, de behandeling en het herstel lees je hier.

Wat is een gebroken schouder?

De gebroken schouder is een breuk van de schouderkop. Dit is het bovenste gedeelte van je bovenarm.

Een breuk kan ontstaan door een val direct op de schouder of met een gestrekte arm. Bij schaatsers en wielrenners komen dit soort letsels veel voor. Ook een schouder uit de kom (luxatie) kan tot een schouderbreuk leiden.

Schouderbreuken kunnen variëren van een klein botscheurtje tot een grote breuk. Grote botbreuken kunnen uit één of meerdere botfragmenten bestaan.

Schouderbreuken kunnen wel eens worden gemist! De breuk is namelijk niet altijd op een röntgenfoto zichtbaar. Ook kan men het letsel slechts afdoen als een kneuzing.

Grote breuken kunnen risicovol zijn. De bloedvatvoorziening kan in de schouder beschadigen. Het bot krijgt geen voeding en zuurstof meer en sterft uiteindelijk af. Dit wordt ook wel ‘kopnecrose’ genoemd. Het plaatsen van een shouderprothese kan dan noodzakelijk zijn.

Klachten bij een gebroken schouder

Bij een breuk kan de ernst van de klacht per persoon verschillen. Of er nu sprake is van een kleine of grote breuk, in beide gevallen ervaar je pijn en beperkingen bij het bewegen. Deze worden overigens niet alleen veroorzaakt door de breuk. Ook de zogenaamde ‘weke delen’ zoals het schouderkapsel, slijmbeurs, schouderpezen en -banden kunnen tijdens de val beschadigen en pijn veroorzaken.

Na het ongeval ben je door pijn en spierzwakte niet in staat je arm goed op te tillen. Dit kan een aantal weken duren, maar herstelt weer. Daarnaast is een pijnvrije slaaphouding aannemen lastig. Dit stoort zeker de eerste weken de nachtrust.

Na een aantal dagen kan er een bloeduitstorting (hematoom) in de schouder en bovenarm zichtbaar zijn. Mocht je nog geen arts hebben bezocht dan is dit een reden dit wel te doen.

Een bloeduitstorting na een val op de schouder is wat mij betreft een breuk tot het tegendeel bewezen is.

Door gebrek aan beweging kan er een gedeeltelijke- tot totale verstijving van het schoudergewricht optreden. Dit wordt een ‘frozen shoulder’ genoemd. De frozen shoulder is een onschuldige maar wel vervelende complicatie. Het herstel van de schouderbeweeglijkheid vergt namelijk veel tijd.

Soorten schouderbreuken

Schouderbreuken kunnen variëren van klein tot groot. Het type breuk bepaalt het beleid. Dit kan conservatief (afwachtend) of operatief zijn.

Kleine breuk van de schouder

Een kleine breuk of botscheur heeft geen medische behandeling nodig. Er wordt voor 2 tot 3 weken een mitella of sling voorgeschreven. Dit is om de schouder rust en bescherming te geven. Na 1 tot 2 weken mogen er rustige bewegingen onder schouderniveau worden uitgevoerd.

Na 2 tot 3 weken mogen de oefeningen rustig worden opgevoerd. De fysiotherapeut kan je daarbij helpen. Van belang is de beweeglijkheid van de schouder goed te bewaken.

Uit ervaring weet ik dat er vaak te enthousiast wordt geoefend. Dit kan tot toename van pijnklachten leiden. Het toch al gevoelige schouderkapsel wordt namelijk nog meer geïrriteerd (capsulitis).

Als de schouderfunctie toeneemt kan de oefentherapie worden opgebouwd. Herstel van dagelijkse handelingen zoals bijvoorbeeld reiken, tillen en duwen heeft dan de voornaamste aandacht.

Loszittend botfragment van de schouder

Na een val kan een stuk bot met aanhechtende pezen losscheuren en verplaatsen. Dit noemt men ook wel een avulsie letsel.

Een breuk van het Tuberculum Majus is een bekend voorbeeld. Dit is een botrichel op de schouderkop waar 3 schouderpezen aan vastzitten.

Gebroken tuberculum majus

Het bofragment kan verplaatsen en klem komen te zitten in de schouderruimte. Deze blokkeert vervolgens het schoudergewricht. Het heffen van de arm is in dat geval niet meer mogelijk.

De orthopedisch chirurg kan het botfragment operatief terugplaatsen en vastzetten als deze meer dan 3 tot 5 millimeter is verplaatst.

De arm mag na de operatie 6 weken niet worden geheven en op de rug worden gebracht.

Na 6 weken mag onder leiding van de (schouder)fysiotherapeut de beweeglijkheid rustig geoefend worden. Oefening van de schouderspieren kan na 6 weken progressief worden opgebouwd.

Grote- of meerdere breuken van de schouder

Een gebroken schouder kan uit één of meerdere botfragmenten ontstaan. Dit kan tot een standverandering van de schouder leiden. Operatief herstel is dan noodzakelijk.

De orthopedisch chirurg kan de breuk met schroeven en plaatjes stabiliseren (osteosynthese). De normale anatomische vorm van de schouder wordt zo goed als mogelijk weer hersteld.

Bij een stabiele breuk zijn de botdelen niet verschoven. Een operatie is dan meestal niet nodig. De arm kan gedurende 7 tot 10 dagen in een sling worden gedragen.

Na 2 weken kan onder leiding van de fysiotherapeut worden gestart met lichte oefeningen. Deze zijn eerst gericht op beweeglijkheid van de schouder. Na 6 weken mogen spierversterkende oefeningen geleidelijk worden opgebouwd.

Herstelduur van een gebroken schouder

Het botherstel van een gebroken schouder varieert van 4 tot 7 weken. Dit wordt bepaald door de grootte van de breuk. Dit wil niet zeggen dat je daarna weer alles kunt doen. Pijn, stijfheid en verlies van spierfunctie beletten je de arm volledig te kunnen gebruiken. Houdt minimaal rekening met een periode van 8 weken tot 6 maanden.

Het klopt dat daar een ruimte marge in zit. De voortgang wordt bepaald door de grootte van het letsel, mate van stijfheid en bijkomend peesletsel.

Bij grote breuken is de natuurlijke stand van de schouder niet altijd te herstellen. Dit kan tot een blijvende bewegingsbeperking leiden.

Bij het ontslag uit het ziekenhuis wordt er vaak een schema met algemene schouderoefeningen meegegeven. Deze houden niet altijd rekening met de klachten van de individuele patiënt. Deze kunnen namelijk per persoon in ernst variëren. Ik ben dan ook een voorstander van een op maat gemaakt oefenprogramma.

Behandeling schouderbreuk bij Fysiotherapie Arnhem

Behandeling van een gebroken schouder richt zich op adequaat herstel van de breuk, dagelijkse functies en specifieke wensen van de patiënt. Het kent een drietal fasen.

BESCHERMINGSFASE: 6 WEKEN

In deze fase wordt de beweeglijkheid van de schouder door met name de therapeut geoefend. De breuk mag nog niet teveel belast worden. Uitzondering zijn schouderbreuken die met schroeven en platen (osteosynthes) zijn gestabiliseerd. Deze kunnen sneller belast worden.

ADL FASE: 6 -12 WEKEN

In deze fase worden de algemeen dagelijkse levensverrichtingen geoefend. Handelingen die men in het dagelijks leven uitvoert. Voorbeelden zijn tillen, reiken, duwen etc.

SPORTSPECIFIEKE FASE: 3-6 MAANDEN

Doet men aan schouderbelastende sportbeoefening? Dan zal het accent van de revalidatie worden gelegd op optimaliseren van de sportspecifieke schouderfuncties. Te denken valt aan werp- of slagbewegingen.

Samenvatting ‘behandeling gebroken schouder’

• Schouderbreuken betreffen de kop van de schouder.
• Breuken kunnen in ernst verschillen; kleine breuken kunnen zelfs onopgemerkt blijven.
• Veel breuken kunnen zonder operatie worden behandeld.
• Bij grote en instabiele breuken kan een operatie noodzakelijk zijn.
• Bij alle typen schouderbreuken staan pijn en bewegingsbeperking de eerste weken op de voorgrond. Soms kan de schouder in toenemende mate verstijven.
• Een gebroken schouder die leidt tot een ‘frozen shoulder’ heeft een langere revalidatie nodig.
• Geforceerd door de pijn heen bewegen leidt meestal tot meer klachten en vertraagt het herstel.
• Wat betreft het herstel van schouderfunctie zijn er persoonlijke verschillen. Deze zijn ook afhankelijk van het soort breuk en of men wel of niet is geopereerd.
• Volledig herstel van schouderfunctie kan variëren van enkele maanden tot een jaar.
• Bij grote schouderbreuken waarbij sprake is van een standverandering kan een blijvende bewegingsbeperking bestaan.