Hernia onderrug

In het kort

  • Een hernia in de rug kan pijn geven in 1 bil of been.
  • Tussen de wervels van uw rug zitten soepele schijfjes.
  • Zo’n schijf kan gaan uitpuilen. Dit heet een hernia.
  • De uitpuiling kan op zenuwen gaan drukken.
  • Blijf zoveel mogelijk bewegen.
  • Hernia-klachten gaan meestal met fysiotherapie weer over binnen 12 weken.
  • Tegen de pijn kunt u pijnstillers nemen.

Wat is een hernia van de rug?

Een hernia is een uitpuiling van schijfje tussen uw wervels. Zo’n schijfje heet een tussenwervelschijf.

Afbeelding rug

In het midden van een tussenwervelschijf zit een zachte kern. Als die kern uitpuilt, kan dat op zenuwen drukken en deze prikkelen. Dat kunt u voelen in uw rug, bil, onderbeen, voet en soms uw bovenbeen. Die zenuwen gaan namelijk van uw rug via uw been naar uw voet.

Soms komen deze klachten voor zonder dat er een hernia is. De prikkeling van de zenuwen komt dan door iets anders, zoals een ontsteking of gewrichten die veranderd zijn.

Wat merk ik bij een hernia in de rug?

  • U heeft pijn in 1 bil of been. Aan deze pijn in bil of been is een hernia het beste te herkennen.
    De pijn kunt u tot in het onderbeen voelen, soms tot in de voet. Het is een scherpe pijn.
  • Uw been kan branderig, prikkelend of doof aanvoelen.
  • Bepaalde houdingen of bewegingen maken de pijn vaak erger, bijvoorbeeld staan. Als u ligt, heeft u minder pijn.
  • Veel mensen hebben ook pijn onderin de rug.
  • Soms geeft hoesten, niezen of persen meer pijn.
  • Soms hebben mensen minder kracht in hun been of het gevoel alsof hun been slaapt.

Als een hernia niet op een zenuw drukt, geeft een hernia geen klachten.

Hoe ontstaat een hernia in de rug?

Andere dingen die er misschien mee te maken hebben:

  • lang zijn
  • zwaar lichamelijk werk
  • langdurige zitten
  • weinig bewegen
  • stress
  • roken
  • lang en vaak autorijden
  • erfelijke component

Hoe weet ik of ik een hernia in de rug heb?

Uw fysiotherapeut stelt u vragen en doet een lichamelijk onderzoek bij u. Uw klachten laten meestal zien dat u waarschijnlijk een hernia heeft die de klachten geeft. Daarnaast test de fysiotherpeut reflexen. Bij afwezige reflexen, weet de fysiotherapeut, dat er iets met de zenuw aan de hand is. De fysiotherapeut doet ook een zenuwtest, waardoor hij of zij, erg goed kan diagnosticeren of u een hernia heeft.

Het heeft geen zin om een röntgenfoto te laten maken. Ook een CT-scan of MRI-scan is niet meteen nodig. De kans is groot dat uw hernia-klachten met behulp van fysiotherapie overgaan binnen 12 weken. De uitpuiling van de schijf tussen uw wervels gaat vaak vanzelf weer terug. En drukt dan niet meer op uw zenuwen.

Het maakt voor de behandeling in de eerste weken niet uit wat er op een scan of foto te zien is. De behandeling is in de eerste weken altijd hetzelfde: genoeg pijnstillers en elke dag een beetje meer proberen te bewegen. Als dat niet lukt eventueel met fysiotherapie of oefentherapie.
Een scan heeft ook een nadeel. Bij de meeste mensen is er wél iets te zien. Maar wat er te zien is, veroorzaakt lang niet altijd de klachten.

Wanneer kan het wel nodig zijn om een MRI-scan te maken?

  • Als de arts denkt dat uw klachten door iets anders komen.
  • Als u heel weinig kracht in uw been heeft.
  • Als u genoeg pijnstillers gebruikt en toch ernstige pijn blijft houden.
  • Als u na 8 weken nog klachten heeft en u nadenkt over een operatie.

Adviezen voor liggen en bewegen

Bewegen helpt. Dit zorgt ervoor dat uw spieren niet verzwakken of stijf worden. Door beweging prikkelen uw gewrichten en spieren op een goede manier uw zenuwen. Hierdoor komen er minder pijnprikkels uit de tussenwervelschijf en de zenuw.

  • Probeer elke dag te bewegen en door te gaan met wat u elke dag doet, ook met uw werk als het kan.
  • U kunt pijnstillers gebruiken. Dan kunt u zich beter en meer bewegen.
  • Probeer niet in een houding te staan of zitten die veel pijn doet. Maak ook geen bewegingen die veel pijn doen.
  • Kies de houding die de minste pijn geeft als u gaat liggen, bijvoorbeeld:
    • op uw rug met een paar kussens onder uw knieën
    • op uw zij met gebogen knieën
  • Geeft liggen bij u de minste pijn, dan kunt u een paar dagen wat meer gaan liggen. Maar u wordt hierdoor niet sneller beter. Ook verzwakken uw spieren door veel liggen.

Opstaan uit bed, kunt u het beste zo doen:

  • Ga eerst op uw zij liggen.
  • Steek uw benen over de rand van het bed. Uw hoofd ligt nog op bed.
  • Druk uzelf met beide armen omhoog en opzij.

Als u weer gaat liggen, doet u hetzelfde, maar in omgekeerde volgorde:

  • Ga op de rand van het bed zitten.
  • Laat uw bovenlichaam opzij omlaag zakken op het bed. Neem uw benen tegelijk mee.
  • U ligt dan op uw zij met opgetrokken benen.

Probeer elke dag een beetje meer te bewegen. Kijk bij de adviezen voor pijn onder in de rug welke bewegingen en oefeningen u kunt doen. De fysiotherapeut kan u verder helpen en adviseren!

Misschien lukt het niet om te gaan bewegen. Kunt u na een paar weken nog niet elke dag bewegen, dan kunt u hulp krijgen van een fysiotherapeut of oefentherapeut (Cesar of Mensendieck). Ook als u niet zeker weet welke beweging u wel of niet kan doen, kan een therapeut helpen.

Adviezen voor op het werk

Hebben uw klachten te maken met uw werk? Of kunt u door de klachten uw werk niet goed doen? Bespreek dit dan met uw werkgever en de bedrijfsarts. Misschien zijn er aanpassingen mogelijk, zodat u minder pijn heeft.