Het patellofemoraal pijnsyndroom is de medische benaming voor pijnklachten rond de knieschijf (patella). De pijn kan optreden bij belasting zoals wandelen, hardlopen, traplopen, fietsen en neemt na inspanning vaak toe bij zitten met gebogen knieën.
Er zijn verschillende oorzaken die een rol spelen bij het ontstaan en onderhouden van de pijnklachten rondom de knieschijf. Vaak spelen meerdere factoren een rol:
Factoren die een rol kunnen spelen rondom belasting:
- Inactiviteit of juist overbelasting (te snel, te veel).
- Overmatige lenigheid (hypermobiliteit).
- Harde ondergrond.
- Verkeerd schoeisel.
- Doorgemaakte knieblessure.
Factoren waardoor de knieschijven meer naar binnen of buiten draaien:
- Overmatige binnenwaartse afwikkeling van de voeten (hyperpronatie).
- Plat- of holvoeten.
- Standafwijkingen van de benen: X- of O- benen.
- Beenlengte verschil.
- Zwakte 4-koppige bovenbeenspier de m. quadriceps (met name binnenste deel).
- Onvoldoende bekken- en rompstabiliteit.
Om de diagnose patellofemoraal pijnsyndroom te stellen, zal de sportarts of orthopedisch chirurg een vraaggesprek (anamnese) en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de knie, maar ook de romp, heupen, enkels en voeten worden nagekeken om eerder genoemde statiekafwijkingen op het spoor te komen.
De behandeling van patellofemoraal pijnsyndroom bestaat uit vier pijlers en is bedoeld om de pijn te verminderen en de functie van de knie te verbeteren.
De vier pijlers zijn:
- Balans tussen belasting en belastbaarheid: rust roest en overdaad schaadt. Een juiste balans tussen belasting en rust geeft de grootste kans op geleidelijke verbetering van de klachten en verbetering van de belastbaarheid.
- Intensief oefenprogramma: het belangrijkste van de behandeling is het oefenprogramma. Dit is effectief in het laten afnemen van de klachten maar heeft ook een beschermende (preventieve) werking. Door het verbeteren van kracht en stabiliteit van de benen, neemt de kans op nieuwe klachten duidelijk af.
- Bewustwording van coördinatie: controle over de bewegingen in de heup, knie en enkel zijn de spil in behandeling en preventie. Specifieke training voor coördinatie en stabiliteit van benen en romp zijn daarom essentieel als onderdeel van de behandeling.
- Statiek en schoeisel optimaliseren: indien er standsafwijkingen zijn die de klachten kunnen onderhouden, kan een individueel aangemeten ondersteunende zool en/of corrigerende loopschoenen de statiek mogelijk optimaliseren.
Andere mogelijke behandelingen zijn:
- Tapebehandeling (kinesio en McConnell) of brace: hiermee kan worden gepoogd de knieschijf in een betere positie te brengen. Op deze manier heeft u minder klachten tijdens het oefenen, waardoor u intensiever kan oefenen zonder pijn.
- Fysiotherapie: de fysiotherapeut kan u adviseren en begeleiden tijdens uw oefenprogramma. Ook kan de fysiotherapeut monitoren of de oefeningen de juiste zwaarte hebben, zodat het programma zoveel mogelijk aansluit bij uw situatie en belastbaarheid.