De voorste kruisband (VKB) is één van de vier stabiliserende banden (ligamenten) van de knie. De voorste kruisband bevindt zich centraal in de knie. Daar loopt hij schuin voor de achterste kruisband. De voorste kruisband verbindt de achterkant van het bovenbeen met de voorkant van het scheenbeen.
Door zijn ligging zorgt de voorste kruisband ervoor dat:
- het scheenbeen niet naar voren kan bewegen ten opzichte van het bovenbeen
- het scheenbeen niet te ver kan draaien ten opzichte van het bovenbeen. De voorste kruisband geeft daardoor stabiliteit aan de knie bij voor- en achterwaartse bewegingen en bij draaibewegingen. Daarnaast ondersteunt hij de binnen- en de buitenband, die ook stabiliteit bieden aan de knie.
Een gescheurde (ruptuur) voorste kruisband is een blessure van de knie die meestal voetballers, basketballers, skiërs, gymnasten en andere atleten treft. Ongeveer 70% van de gescheurde voorste kruisbanden zijn het resultaat van letsel zonder contact; 30% zijn het gevolg van direct contact (speler-speler, speler-voorwerp). Vrouwen hebben 4-6 keer meer kans op een gescheurde voorste kruisband.
Diagnose fysiotherapeut
Uw fysiotherapeut zal speciale onderzoeken doen om de waarschijnlijkheid van een gescheurde voorste kruisband vast te stellen. De therapeut kan, bijvoorbeeld, uw knie buigen en voorzichtig aan het onderbeen trekken (de zogenaamde “voorste schuiflade” test of “Lachman” test).
De therapeut kan ook de “pivot shift” test doen, waarbij uw knie voorzichtig tegelijk wordt gebogen en gedraaid. (U kunt tijdens deze onderzoeken een onprettig gevoel of instabiliteit ervaren. Dat is normaal). Uw therapeut kan nog meer onderzoeken doen om mogelijke schade aan andere delen van uw knie te beoordelen.
Normalerwijs wordt u direct na het letsel onderzocht door een fysiotherapeut of een orthopedisch chirurg. De meeste mensen die een gescheurde voorste kruisband krijgen zullen geopereerd worden om de scheur te repareren; sommige mensen vermijden een operatie echter door hun fysieke activiteit aan te passen, zodat ze weinig druk op de knie zetten. Een kleine groep lukt het om zonder een operatie na revalidatie terug te keren naar zware lichamelijke activiteit.
Uw fysiotherapeut kan u samen met de chirurg helpen om vast te stellen of behandeling zonder operatie (revalidatie zonder chirurgie) voor u een optie is. Als u voor een operatie heeft gekozen, zal uw fysiotherapeut u zowel helpen bij de voorbereiding op de operatie als het herstellen van uw kracht en beweging na de operatie.
Wat is een gescheurde voorste kruisband?
De voorste kruisband is een van de grote gewrichtsbanden (weefselbanden) die het dijbeen met het scheenbeen verbindt. Het kan scheuren als u:
- Uw knie verdraait naar binnen terwijl uw voet op de grond blijft staan
- Plotseling stopt terwijl u rent
- Uw gewicht plotseling van het ene been op het andere brengt
- Springt en op een gestrekt been landt
- De knie verder strekt dan u zou moeten doen
- Een directe klap op uw knie krijgt
Symptomen voorste kruisband
Als u uw voorste kruisband scheurt, kunt een scherpe, intense pijn voelen of een luide “plop” of “knak” horen. U bent misschien niet in staat om op het geblesseerde been te staan, omdat u uw gewicht niet kunt dragen op uw kniegewricht.
Meestal zwelt de knie direct op (binnen een paar minuten tot een paar uur) en u kunt voelen dat uw knie “doorzakt” als u loopt of er gewicht op zet. Soms wordt de knie ook dik en blauw.
Als u eerst onze fysiotherapeut bezoekt, zal uw therapeut een grondig onderzoek doen waarin uw gezondheidsgeschiedenis wordt bekeken. Uw therapeut zal u vragen of u:
- Pijn voelde of een plop hoorde toen u sprong, ineens stopte toen u rende, draaide met uw voet op de grond of uw knie verder dan normaal strekte
- Een directe klap op uw knie kreeg met uw voet plat op de grond
- Sterke zwelling rond de knie zag in de eerste paar uur na het letsel
- Uw knie voelde knikken of doorzakken terwijl u uit een stoel overeind probeerde te komen, trapliep of draaide terwijl u liep
- Knie is dik en soms ook blauw
- Draaien op gebogen knie is pijnlijk
De therapeut kan ook de “pivot shift” test doen, waarbij uw knie voorzichtig tegelijk wordt gebogen en gedraaid. (U kunt tijdens deze onderzoeken een onprettig gevoel of instabiliteit ervaren. Dat is normaal). Uw therapeut kan nog meer onderzoeken doen om mogelijke schade aan andere delen van uw knie te beoordelen.
De orthopedisch chirurg kan verdere onderzoeken doen, waaronder een MRI om de diagnose te bevestigen en ook om andere mogelijke schade aan de knie uit te sluiten.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij een gescheurde voorste kruisband?
Zodra een gescheurde voorste kruisband is vastgesteld, gaat u met uw chirurg en fysiotherapeut beslissen of u geopereerd zult worden of dat u kunt proberen om te herstellen zonder een operatie. Als u niet geopereerd wordt zal uw therapeut met u werken aan het herstel van spierkracht, uithoudingsvermogen en coördinatie, zodat u verder kunt met uw normale activiteiten. Soms kan de therapeut u helpen om te leren uw lichamelijke activiteit aan te passen zodat u minder druk op uw knie zet. Als u tot een operatie besluit, kan uw therapeut u zowel voor als na de procedure helpen.
Behandeling zonder operatie
Recent onderzoek toont aan dat een specifieke groep patiënten (zogenaamde “copers”) succesvol kunnen zijn zonder een operatie. Deze patiënten hebben alleen letsel aan de voorste kruisband en geen momenten van “doorzakken” na het begin van het letsel. Er zijn specifieke functionele onderzoeken – zoals de Knee Outcomes Survey, de Global Rating of Knee Function en de timed hop test – die uw fysiotherapeut in Arnhem kunnen helpen om deze groep patiënten te identificeren. Als u in deze categorie valt zal uw fysiotherapeut een specifiek fysiotherapeutisch trainingsprogramma voor u ontwikkelen.
Wanneer de voorste kruisband is gescheurd, is dit meestal een gevolg van een ongeval of van sportletsel. Vaak maakt de knie een geforceerde draaibeweging, terwijl het been belast wordt en de voet vaststaat op de grond. Daarnaast kan letsel ontstaan tijdens plotselinge vermindering van snelheid of bij krachtig overstrekken van de knie. Veelal gebeurt dit tijdens het sporten. Vooral beoefenaars van sporten met veel kap- , draai- en sprongbewegingen (zoals voetbal, skiën, handbal of basketbal) lopen risico op een afgescheurde VKB. Het kruisbandletsel (de kruisbandruptuur) ontstaat vaak op momenten wanneer er geen contact is met anderen, wanneer er geen tegenstanders in de buurt zijn. Het is van belang dat een gescheurde voorste kruisband snel herkend wordt. In een vroeg stadium kan de aandoening makkelijker worden behandeld. Meer info.